Gepubliceerd op: vrijdag 15 december 2023

Bos is boos

 

Jij met mij, Robbert-Jan Henkes (tekst) en Marga van den Heuvel (tekeningen), Querido 2017

Jij met mij, Robbert-Jan Henkes (tekst) en Marga van den Heuvel (tekeningen), Querido 2017

 

Net als het openingsgedicht, Vis is vies, is d’n deze geïnspireerd door de moeilijkheid voor met name Russische oren om in het Nederlands het verschil tussen lange en korte klinkers te horen – en uit te spreken. En in die zin is het dus een plaagversje.
In het Nederlands wel te verstaan. In het Engels heb ik die oorspronkelijke aanleiding moeten loslaten. En bleef ik over met de wonderlijke omstandigheid dat er zonder bomen geen bos is…
Misschien is het wel een politieke parabel, bedenk ik plotseling. Het zal toch niet? Zoiets als je moet het kind niet met het badwater weggooien?

Het gedicht is net als de meeste gedichten in de bundel niet bijzonder strak van vorm. Het loopt en vloeit en stroomt en kabbelt en babbelt en bladert en boomt. Precies waar het heen wil – en dat is als je gedichten schrijft een stroom die je niet moet willen storen. Het gedicht moet uit zichzelf uitkomen in de grote zee waarin alle gedichten eindigen, en niet verdampen op een dorre hoogvlakte.
Dus de vertaling heeft ook de vrijheid haar eigen koers te kiezen op weg naar het laagste punt, de laatste punt.

Wat is belangrijk? Wat dient behouden te blijven? Het bos en de bomen, zeker. Maar ook de dromen in de plusminusse frappe, de afmaker op het eind? Dat het bos zonder bomen alleen nog in je dromen bestaat? Nee, dat is niet belangrijk. Laat die droom in godsnaam zitten als het kan. Die staan er in het Nederlands louter voor het rijm. Nu ja, niet louter, want het gedicht krijgt er wel weer een aangename knusheid van. Maar toch. Het is altijd een wat goedkoop einde, ‘het was maar een droom’.
Dan vind ik het Engelse einde eigenlijk geslaagder. Voor het Engels dan, want Engelsen zijn toch wat meer op grappig gesteld. In het Nederlands kan die droom het goed hebben: het wordt er meteen een slaapliedje van. En bovendien pakt het de dromen van het begin weer terug, en herhaling, ik kan het niet genoeg herhalen, kan hypnotiserend zijn. En ik zeg het nog een keer…

 

bosisboos_angrywood_NL&E

Over de auteur

Robbert-Jan Henkes