Een van de vernieuwende naoorlogse Duitse dichters en prozaschrijvers (*16 april 1940) had vandaag 80 jaar kunnen worden, als hij niet in 1975 op 35-jarige leeftijd bij een auto-ongeluk in Londen om het leven was gekomen. Rolf Dieter Brinkmann toonde aandacht voor het gewone en alledaagse in de Duitse literatuur, ver van alle neiging tot verhevenheid en symboliek.

‘Hoe minder iets betekenis heeft, hoe meer is het zichzelf en dus oppervlak en alleen oppervlakken zijn diep’ is zijn poëtisch credo. In zijn gedichten zoomt hij in op kleine handelingen en gebeurtenissen, die hij analyseert en isoleert. In zijn proza wrikt hij de dingen los uit hun samenhang en tegelijk betrekt hij andere media in zijn teksten (film, collage, foto’s). Hij bewonderde de eigentijdse Amerikaanse cultuur, de werkelijkheid suggererende kunstmatigheid, en vooral de urbane, dagboekachtige poëzie van Frank O’Hara.

Het gedicht ‘Andy Harlot Andy’(1966) is geïnspireerd op de film Harlot van Andy Warhol uit 1964 (zie fragment). Sibylle Späth schreef er verhelderend over in haar monografie Rolf Dieter Brinkmann (Sammlung Metzler, Stuttgart, 1989), p. 50.

Andy Harlot Andy

Vanaf een gegeven moment
hou je op slechts een banaan
te eten. Hij is Jean Harlow in
travestie en ziet er zo verlegen

uit wanneer de zijde ruist. De
betekenissen wisselen voortdurend over
en weer. (Nu eens is het een ba-
naan, dan weer niet!) Mijn leven is

ineens met een idee verkort
zegt hij en trilt met
zijn zwarte wimpers op
dezelfde plek. Er volgt een

andere banaan. Hij ontdoet haar
bedachtzaam van de schil en zuigt
erop. De betekenissen wisselen
voortdurend. Hij zegt: wat we zien, is

niet wat we zien en begint
van voren af aan. (Nu eens is het een
banaan, dan weer niet!) En op de-
zelfde oude sofa als ervoor zit

Jean Harlow in travestie. Ze zou
eindelijk willen komen maar kan het niet.
Ze moet tot slot eerst nog een ba-
naan eten die ze niet meer kan vinden.

(Rolf Dieter Brinkmann, in: Godzilla, Wolfgang Hake Verlag, Keulen, 1968. Vertaling: EdS)