Gepubliceerd op: maandag 19 september 2016

EI5: sven staelens – tijd

 

sven-staelens-tijd

 
___

Concrete poëzie 2.0.
De dichter heeft hier de letters van het woord ‘tijd’ gepakt en de i en de j omgedraaid en de j schuin gezet zodat het puntje precies samenvalt met dat van de i. Waarschijnlijk is het puntje ook wat verder van de stam van de i (en j) gezet.

Het is een speelse verschuiving van lettervormen. Het effect is dat de letters van het woord ‘tijd’ nu meer gaan lijken op een klok of horloge. Om precies te zijn op de wijzerplaat daarvan, waarmee we de tijd aangeven en aflezen. De j is de grote wijzer geworden. De i is misschien de kleine wijzer, misschien ook een uurstreepje. De t en de d horen ook tot de wijzerplaat. Als we de cirkel zouden tekenen die de j maakt rond het puntje, dan vallen de t en de d daar grotendeels binnen. Ze zijn een soort versiering. Omdat het puntje het middelpunt is van de wijzerplaat, bevindt het grootste deel daarvan zich onder de lettervormen.

Dali schilderde horloges als zacht geworden Franse kazen. De vervorming van de wijzerplaat was een krachtig beeld om aan te geven dat het begrip tijd fluïde is. sven staelens vervormt hier het woord ‘tijd’, zodat het lijkt op een wijzerplaat. Door de vervorming wordt de woordrepresentatie van het begrip tijd gelijk aan de visuele representatie van het begrip tijd. Daardoor raakt het begrip tijd alleen maar verder op de achtergrond: de ene representatie verwijst naar de andere, maar de ‘werkelijke’ tijd komt daar niet tussen. Van de andere kant wordt het begrip tijd juist concreter. Want niet alleen legt de dichter de nadruk op het visuele aspect van taal, hij maakt een abstract woord als ‘tijd’ juist tastbaarder door het op een wijzerplaat te laten lijken. Want een wijzerplaat hoort bij een klok of een horloge. En dat zijn voorwerpen die we kunnen vastpakken, opdraaien, zelfs en profil fotograferen.

Ironisch genoeg is dit gedicht in zekere zin tijdloos. Zolang er mensen Nederlands kunnen lezen. Zolang er mensen kunnen klokkijken. Voorlopig is het gedicht tijdloos.
___

m-n-ml
m.n.m”l
sven staelens
Uitgeverij Cru
paperback; 82 blz.; € 18,95
Bestellen: http://www.ollauogalanestas.nl/
ISBN 978-90-79993-14-7

 
 
 
 
 
 
 
 

Over de auteur

Jeroen van den Heuvel

- Jeroen vertaalt poëzie en kinderboeken. Daarnaast schrijft hij essays over poëzie. Hij is redacteur van ooteoote.nl.