In april jongstleden waren Amerikaanse dichters Juliana Spahr en Joshua Clover in Amsterdam voor een dubbele lezing en voordracht in Perdu.

De week ervoor las ik Clovers meest recente bundel Red Epic (2015), uitgegeven door Commune Editions. Vrijwel onmiddellijk werd ik geïntrigeerd door een sterke combinatie die ik op deze manier niet eerder in hedendaagse poëzie tegenkwam: enerzijds is Clover technisch gezien een sterke dichter – retorisch goed, speels en grappig, ritmisch uitmuntend – anderzijds is hij zeer expliciet over zijn politieke standpunten en zijn poëtica. Clover registreert bijzonder kritisch recente misstanden en chaos in Madrid, Thessaloniki en Oakland maar contrasteert dit met regels als

“how objective and trivial!

equally fucked we are

well not equally I have an MCM”.

Zo spoort hij aan tot de revolutie en reflecteert in de volgende regel op het laatste album van M.I.A. Een ander, passender woord dan speels heb ik nog niet kunnen bedenken. In Red Epic lijkt Clover expres zoveel mogelijk banaliteiten en pop culture referenties in zijn meest politieke gedichten te verwerken. Wat is het effect hiervan? De gedichten blijven vragen om hernieuwde lezingen, zonder dat de inhoud schreeuwerig of propagandistisch wordt. Is deze vermenging van humor, ironie, persiflage en politiek radicalisme niet juist een belangrijke vorm van zelfreflexiviteit? Intens radicale politiek wordt gerelativeerd – eerder gecontrasteerd, misschien – door het alledaagse: hoewel het aan politieke urgentie niet inboet, lijkt de hevigheid wat afgezwakt, bijna behapbaar te worden door Clovers tekstuele spel.

In het poëticale gedicht “Transistor,” deel van de “Fire Sermon-Cyclus” schrijft Clover:

“There will be a revolution or there will not. If the latter these poems were nothing but entertainments.”

Door het gedicht nuanceert hij deze opvatting, maar sluit af met

“The poem must be on the side of riots looting barricades occupations manifestos communes slogans fire and enemies.”

Een programmatische poëtica die schijnbaar incompatibel is met de luchtige spielerei uit de andere gedichten. Beide lijken samen te kunnen gaan: Red Epic is een bundel met een programma, zonder dat het een manifest is. Met gedichten die krachtig, grappig en soms ontroerend zijn, maar die tegelijkertijd een boodschap in zich dragen. Misschien is de bundel wel zo sterk omdat de boodschap van de hele verzameling in ieder gedicht voelbaar en leesbaar is, zonder dat de gedichten op zichzelf als onderbouwingen van standpunten hoeven te dienen. Red Epic is een bundel die weet wat hij wil zeggen, zonder dat hij de lezer dit in het gezicht wrijft.

Clover modelleert zijn teksten ook naar het discours van laatkapitalistische chaos. Conflict, onenigheid en de belofte van verandering gaan verscholen achter de ruis van een schijnbaar  onuitputtelijk informatieoverschot: een gedicht kan over de revolutie gaan, maar kan tegelijkertijd niet ontsnappen van de schellende popmuziek in de openbare ruimte. Clover zet zijn gedichten wagenwijd open, zonder dat de zoemende grondtoon ooit minder venijnig en urgent wordt.

“What if it’s just IF THE RICH

WIN THE LIVING WILL ENVY

THE DEAD. Who do things keep on

because reasons.