Gepubliceerd op: vrijdag 14 maart 2014

Ry Nikonova (1942-2014)

Ry Nikonova, samen met haar echtgenoot Sergej Sigej een spilfiguur in de Russische neo-avant-garde, die een belangrijke rol speelde in de heropleving van de historische Russiche avant-garde, is overleden.

Ry Nikonova (geboren als Anna Tarsjis; in het Westen noemde ze zich Rea Nikonova) richtte in de jaren zestig samen met Sergej Sigej de samizdat-tijdschriften Nomer en Transponans op, waaraan undergroundkunstenaars uit het hele land meewerkten, onder wie Dmitri Prigov en Genrich Sapgir. De edities verschenen doorgaans in een oplage van niet meer dan 5 exemplaren, waren met de hand gemaakt en bevatten uniek materiaal.

Op 7 februari vond in Perdu een avond plaats rond de Russische avant-gardistische en visuele poëzie. Willem G. Weststeijn karakteriseerde het werk van Nikonova toen als volgt:

Een grondgedachte van haar is dat een woord in een gedicht heel goed vervangen kan worden door iets anders: een lijn, een kleur, een cijfer, een diagram, een muzieknoot. Het kan ook in stukken worden gebroken en over de hele bladzijde verspreid, of als zaoem worden ingevoerd. Soms spelen letters en woorden nog een rol in de compositie, maar soms ook niet of nauwelijks en zijn haar gedichten in feite visuele objecten.

Nikonova noemde haar poëzie zelf ook wel ‘gebarenpoëzie’ of ‘vectorpoëzie’ en lijkt door de jaren heen langzaam op te schuiven naar een meer conceptuele kunstbenadering, geïnteresseerd in de materialiteit van kunst, haar grensgebieden en in performance.

Architectonisch gedicht van Ry Nikonova

Architectonisch gedicht van Ry Nikonova

Op 28 maart verschijnt bij Leesmagazijn, in een co-editie met Stichting Perdu, het boek Nieuwe poëzie uit Rusland – Het gedicht als alternatieve ruimte. Daarin zijn ook visuele gedichten van Ry Nikonova opgenomen, waaronder het werk hiernaast, dat ergens tussen een ontwerp, een partituur en een visueel gedicht in lijkt te staan.

Over de auteur

- Frank Keizer is dichter, vertaler, redacteur en criticus. Publiceerde in 2012 het chapbook Dear world, fuck off, ik ga golfen bij Stanza en in 2013 Rampensuites bij Perdu, een vertaling van Disaster Suites van Rob Halpern, gemaakt samen met Samuel Vriezen.

Displaying 2 Comments
Have Your Say
  1. Ruud Janssen zegt:

    bedankt voor dit bericht. De vrienden wereldwijd die met Rea in contact stonden zijn bezig om in nagedachtenis aan Rea het werk uit de archieven te halen en mogelijk een publicatie in haar nagedachtenis te realiseren. Rea maakte samen met Serge erg veel werk en verspreide dat wereldwijd.

    Zou het op prijs stellen om te meer te horen over de door U genoemde publicatie.

    Rea was een fantastische kunstenaar, en als mens een warm en bijzondere persoonlijkheid.

    • Frank Keizer zegt:

      Dat is een heel mooi plan! Deze publicatie is tot stand gekomen in samenwerking met Perdu, dat dit voorjaar een reeks programma’s organiseert over in Nederland veelal onbekend gebleven Russische poëzie. Dit boek bundelt de eerste twee avonden: over de avant-garde, neofuturisme en visuele poëzie uit Rusland, en over het Moskouse conceptualisme. Het bevat werk van onder meer Nikonova, Sigej en Boris Konstriktor (met een inleiding van Willem Weststeijn), Lev Rubinstein, Vsevolod Nekrasov, Anna Altsjoek (vertaald door Nina Targan Mouravi en ingeleid door Boris Noordenbos), Andrej Voznesenski, Andrej Sen-Senkov en Aleksandr Gornon (toegelicht en vertaald door Eric Metz). Zie ook: http://leesmagazijn.wordpress.com/28-2/boeken/editie-leesmagazijn/nieuwe-poezie-uit-rusland-het-gedicht-als-alternatieve-ruimte/