Het einde van geesteswetenschappen 1.0? Marieke Winkler in Vooys
In Vooys 31.1 draagt Marieke Winkler, promovenda aan de Radboud Universiteit Nijmegen, bij aan het debat over de rol van de geesteswetenschappen en digital humanities. Eind 2012 pleitte Rens Bod voor een ‘geesteswetenschappen waarin systematische analyse en interpretatie worden verenigd’. Winkler betoogt echter dat dit voorstel voor de letterkundige neerlandistiek niet nieuw is. Ze laat zien hoe deze discipline zich bij haar ontstaan al tussen de twee vuren van exacte wetenschap en subjectieve literatuurkritiek bevond. Winkler onderzoekt of dit deel van de vakgeschiedenis een nieuwe blik kan werpen op de taak die de geesteswetenschappen – al dan niet 3.0 – zich zouden moeten stellen. Zo stelt zij in haar introductie:
‘Op 14 december 2012 aanvaardde Rens Bod publiekelijk zijn dubbelbenoeming als hoogleraar aan de Faculteit Geesteswetenschappen en de Faculteit Natuurwetenschappen van de Universiteit van Amsterdam. In zijn inaugurele rede met de programmatische titel ‘Het einde van de geesteswetenschappen 1.0′ stelt hij dat de alfastudies meer dan eens een gebrek aan nut wordt verweten. In vergelijking met haar positie in de negentiende eeuw ‘lijkt de status van de geestes- of alfawetenschappen diametraal gekeerd’. (Bod 2012: 2) Bod tracht via een historisch perspectief de huidige ‘vervreemding’ tussen de humaniora en de maatschappij (meer specifiek de ‘handel’ of het ‘bedrijfsleven’) te begrijpen. Aan de hand van enkele sprekende voorbeelden uit de begintijd van de letterkundige neerlandistiek onderzoek ik in dit artikel in hoeverre Bods pleidooi voor een ‘geesteswetenschappen 3.0’ (een geesteswetenschap waarin het zoeken naar patronen en kritische reflectie worden verenigd) vernieuwend is. Tot slot zal ik beargumenteren dat het wellicht noodzakelijk is stil te staan bij het oorspronkelijke streven van de geesteswetenschappen om een methode te ontwikkelen die het unieke en contextgebonden object op een systematische manier bestudeert, alvorens het einde van de ‘traditionele’ geesteswetenschappen af te roepen.’
Lees het hele artikel online op de website van Vooys.