Duh
En wéér vergat Meulenhoff boeken in te zenden voor een prestigieuze literaire prijs. De uitgeverij slaagde er dit keer niet om alle titels te bezorgen aan de jury van de Gouden Boekenuil 2013. Het gaat om dezelfde zes romans die ook de jury van de Libris Literatuur Prijs werd onthouden. Jakhals Jelte van De Wereld Draait Door haalde verhaal bij uitgever Maaike le Noble (die een beetje moest grinikken) en sprak met twee gedupeerde auteurs. Literatuurcriticus Arjan Peters maakt een woordspeling: ‘Bij Meulenhoff zit een doos die geen envelop heeft kunnen vinden.’ Zie hier het filmpje.
Het is in wezen nogal achterlijk dat je alleen een literaire prijs kan winnen, als je uitgever je boeken instuurt, niet? Luie, onbelezen juryleden. Kunnen die zelf niet uitzoeken wie ervoor in aanmerking komen?
Beste Frank Fabian van Keeren, dank voor uw reactie. Niemand is in staat om de gehele jaaroogst aan boeken bij te houden. Dat is praktisch onmogelijk. Een van de kerntaken van een uitgeverij is het promoten van het werk van haar fondsauteurs. Dat kan onder meer door boeken in te sturen voor literaire prijzen. Meulenhoff is hier tot tweemaal toe niet in geslaagd, en heeft daarmee ernstig verzaakt.
De gang van zaken blijft absurd. Meulenhoff is een bekende, grote uitgeverij. De jury had (mits zij zichzelf serieus neemt, en daadwerkelijk de beste auteur de prijs wil toekennen) zelf ook kunnen concluderen geen boeken van Meulenhoff ontvangen te hebben, en hierop actie kunnen ondernemen. Dit geeft dus aan, dat de jury enkel en alleen prijzen toekent aan auteurs wiens uitgever de boeken belieft toe te sturen. Een luie selectieprocedure van mensen die niet werkelijk begaan zijn met de literatuur.
Volgens mij ligt de verantwoordelijkheid voor het insturen van boeken primair bij de uitgeverij. Juryleden zijn niet aangesteld als boekhouders van de Nederlandse literatuur. Zij hebben als taak om alle boeken te lezen en te beoordelen. En dat is een enorme klus. In het geval van de Gouden Boekenuil 2013 gaat het om meer dan 380 ingezonden romans, verhalenbundels, literaire (auto)biografieën en literaire essays. Overigens zaten daar wel enkele Meulenhoff-titels tussen, maar niet allemaal dus.
Juryleden hebben primair de verantwoordelijkheid om de beste auteur te bekronen. Je verschuilen achter het falen van anderen om je eigen incompetentie te verbloemen. Dat is het.
Heeft u enig idee hoeveel boeken er jaarlijks uitkomen in ons taalgebied? Dat beloopt in de duizenden. Het is menselijkerwijs onmogelijk om dat allemaal bij te houden. Verder is het natuurlijk niet aan juryleden om alle catalogi uit te pluizen en te verifiëren of uitgeverijen misschien verzuimd hebben om een of twee titels in te zenden. De uitgeverijen moeten zélf controleren of zij wel alle boeken hebben ingestuurd voor literaire prijzen. Dat geldt zowel voor grote concerns als Meulenhoff als voor de kleinere uitgeverijen.
Dus als er door uitgeverijen niets wordt ingestuurd, wordt de prijs niet uitgereikt?
Laat ik die wel zeer hypothetische vraag met een wedervraag beantwoorden. Waarom zouden uitgeverijen geen boeken inzenden voor belangrijke literaire prijzen zoals de Libris Literatuur Prijs en de Gouden Boekenuil? Welk belang is daarmee gediend?
Dat kost, kan in mij voorstellen, bijzonder veel geld. Al die boeken inzenden, waarvan er maar één een prijs kan winnen.
Het insturen van boeken kost inderdaad geld. Maar dat geld kan makkelijk worden terugverdiend als een van de boeken wordt bekroond (stijgende verkoopcijfers). Bovendien leveren ook nominaties publiciteit op (stijgende verkoopcijfers). Het is daarom volstrekt zinloos om geen boeken in te sturen voor literaire prijzen. En het is ook om die reden dat uitgeverij Meulenhoff haar fout zegt te betreuren.