Lowlands van de letteren? Over Dichters in de Prinsentuin
Vier glunderende vrouwen van rond de zestig staan verlegen tegen elkaar aan gedrukt, de armen over elkaar geslagen. Zij luisteren naar de Irakese dichter Baban Kirkuki die zich schuilhoudt achter een haag. Hij brengt een gedicht ten gehore speciaal geschreven voor vrouwen. Even verderop grinnikt een jongeman, ‘ok, ik ben overtuigd’, waarop hij Frank Keizer wat geld toestopt. Als Keizer klaar is met zijn voordracht biedt hij de jongeman zijn debuut aan, de onlangs verschenen bundel Dear world, fuck off, ik ga golfen.
De afgelopen week traden in Groningen zo’n tachtig dichters op tijdens de vijftiende editie van het gratis poëziefestival Dichters in de Prinsentuin. Een festival vergelijkbaar met Lowlands, aldus coördinator Rolien Scheffer, waar in plaats van pop- natuurlijk poëzieliefhebbers op afkomen. Drie dagen lang poëzie op diverse uitzonderlijke locaties. Op de ruïnes van de Naberpassage, bijvoorbeeld, of op het terras van Schouwburgcafé de Souffleur. Berucht inmiddels zijn de loofgangen en het theeveld van de botanische Prinsentuin, waar jaarlijks veruit de meeste dichters optreden. Hier tussen de Italiaanse Ossentongen (Anchusa Azurea), in de geur van Vlambloemen (Phlox Paniculata) of verstopt achter de al bovengenoemde haag werd in blokjes van drie kwartier uiteenlopende poëzie gereciteerd. Zoals te verwachten soms met tegenzin, daar niet elke dichter er plezier aan beleeft vanuit een soort poëzieloketje voor te lezen. (Een vriend merkte laatst op dat dichters zich wel eens in regentonnen of autowrakken dienen te verstoppen…). Je moet er kennelijk wat voor over hebben, wil je oog in oog met je lezers komen te staan. Maar, zo blijkt, het levert wel veel op: jaarlijks trekt het festival maar liefs zo’n 2000 nieuwsgierige bezoekers aan.
Een steekproef leert dat de gemiddelde bezoeker van het evenement (dichters en scouts uitgesloten) een vrouw is van rond de zestig uit Groningen. Trieke (62) uit Groningen bezoekt het festival voor de zevende keer, hoewel ze eigenlijk geen poëzie leest. Ze komt om van de sfeer te genieten. Cokkie (64), ook uit Groningen, ervaart deze sfeer als ‘onbekommerd’. Bertje (60), geboren in Groningen, beschouwt het festival als een mooie kans voor jongeren om hun poëzie te verspreiden. Haar zoon zit op de schrijversvakschool en heeft vorig jaar ook in de loofgangen gestaan. Indruk op haar maakten de optredens van de nog niet gedebuteerde Flor Declercq en de Groningse dichter Aly Freije. Over de poëzie van de laatste zegt ze: ‘Ik krijg mijn taal terug.’ Mare (67) uit Midlaren vertelt dat ze het leuk vond om naar de jonge dichters te luisteren. Zo kan ze bijhouden wat hen zoal bezighoudt. Als ik vraag wie ze goed vond, antwoordt ze: ‘Die jongen met die droge stem,’ met wie ze volgens mij Jürgen Smit bedoelt.
In de loofgangen, achter de haag, vielen mij de dichters op die allerlei trucs uithaalden om de ontmoetingen interactief te maken. Xavier Roelens, bijvoorbeeld, toonde zich meester in Tarot. Voorbijgangers mochten een kaart trekken waar de Vlaming vervolgens een passend gedicht bij zocht. Rodaan Al Galidi vroeg zijn luisteraars of zij een gedicht uit zijn bundel wilden voorlezen. Hiermee werd de ietwat ongemakkelijke, want tamelijk intieme sfeer doorbroken. ‘Dit gaan ze nooit vergeten’, aldus Al Galidi. Sommige dichters droegen overigens helemaal niet voor en stonden vooral te kletsen.
De Prinsentuin is een prachtige locatie, het was heerlijk weer en ik heb veel nieuwe poëzie gehoord. Het was een curieuze ervaring om zo dicht bij de voordracht te staan. De line-up vond ik overigens wat tegenvallen (net geen Lowlands voor de letteren). Als je die bekijkt, krijg je de indruk dat het festival te nadrukkelijk één doel najaagt: talentontwikkeling. Volgend jaar zou ik graag een betere balans zien tussen professionele en minder professionele auteurs.
Voor een uitgebreide fotoreportage, zie Tzum.
Dat spel je Jürgen Smit, Marije.
Merci, Willem.
Misschien vragen nieuwe (online, performatieve) tijden, nieuwe poëzie formules? http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF20120726_00236475
Lowlands doet zelf ook uitgebreid aan letteren, met o.a. Lebowski en Poëziecircus.
[…] (over de woensdag, donderdag, vrijdagmiddag, en de slotavond) en een verslag op Ooteoote.nl (Lowlands van de letteren?). […]