Gepubliceerd op: dinsdag 19 juni 2012

Het lijden van de James Joyce biograaf

“Toen ik aan mijn uitgever voorstelde om een biografie van James Joyce te schrijven, wist ik heel goed dat de giftigste adder onder het gras kleinzoon Stephen James Joyce was, de furieuze vermogensbeheerder van Joyces nalatenschap.”, zo begint biograaf Gordon Bowker het verhaal van zijn lijdensweg. James Joyce zelf had bij leven en welzijn al een biograaf aangesteld om zijn ‘biografiend’ – het woord suggereert meteen zijn afschuw – te schrijven. De Amerikaanse schrijver Herbert Gorman kweet zich voortreffelijk van zijn taak. Doch niet in de ogen van James Joyce die zowat de helft schrapte: de passages over zijn zedeloze vader, zijn schizofrene dochter en zijn ongeregeld huwelijksleven belandden zonder commentaar in het haardvuur.
De eerstvolgende die het aandurfde een biografie te schrijven was Richard Ellmann die in 1959 zijn 900-pagina’s lange James Joyce uitbracht. Een monumentaal werkstuk dat alom bewondering afdwong.
En dan nu, 2012, is er de nieuwe biografie van Gordon Bowker, James Joyce: a new biography. In een aritkel op de Daily Beast doet de biograaf verslag hoe hij jarenlang via sluwe en slinkse wegen de licht ontvlambare waakhond – kleinzoon Stephen dus – wist te omzeilen. Naarmate de tijd verstreek bleken ook de gemoederen te bedaren bij de erven Joyce. Vooral toen ze financieel bakzeil moesten halen in een geschil met Carol Loeb Schloss die een biografie geschreven had over Lucia Joyce zag het er naar uit dat de nabestaanden hun manisch controleergedrag zouden temperen. En wanneer na 20 jaar juridisch bekvechten Kate Bush eindelijk die paar “Penelope” zinnen uit Ulysses mocht gebruiken in haar song The sensual world (herdoopt tot ‘Flower of the mountain‘) was de kust helemaal vrij voor een nieuwe biografie. (Bron: Daily Beast)

Over de auteur