CDA en GroenLinks komen op voor kunstliefhebbers, als je de Tweede-Kamerleden Madeleine van Toorenburg (CDA) en Mariko Peters (GroenLinks) mag geloven. Samen hebben ze een voorstel ingediend om de overheid actief te laten ingrijpen op de prijsvorming in de culturele sector. Communistische tijden herleven.

‘Bekend is dat tarieven betaald worden die onredelijk hoog zijn,’ zo legt Peters uit op de website van GroenLinks. ‘Met name non-profit organisaties betalen exorbitante bedragen. Een carnavalsvereniging die honderden euros per jaar betaalt voor het draaien van een cd, muziek op een feestje in een zorgcentrum of in een kleine sportkantine gerund door vrijwilligers, zo zijn er vele voorbeelden. Alleen controle achteraf hierop is niet voldoende.’

Wat is er nu precies onredelijk aan dat een carnavalsvereniging ‘honderden euros’ neerlegt voor het afspelen van een cd? Een kunstenaar heeft een prestatie geleverd waar de desbetreffende levensgenieters dusdanig enthousiast over zijn dat ze het muziekstuk in het openbaar grijs wensen te draaien. Blijkbaar heeft de muzikant de nodige blijdschap weten te genereren. Waarom zou hij of zij daar dan geen ‘honderden euros’ voor terug mogen krijgen?

Nu is er hier natuurlijk een spanningsveld tussen de consumenten (die zo goedkoop mogelijk willen kunnen genieten) en de makers (die zo veel mogelijk aan hun inspanningen over willen houden). De tarieven zijn het resultaat van onderhandelingen tussen de afnemers (vertegenwoordigd door VNO-NCW en MKB-Nederland) en de rechthebbenden (georganiseerd in collectieve beheerorganisaties zoals Buma/Stemra en Lira). Blijkbaar zijn CDA en GroenLinks van mening dat die laatsten bij de onderhandelingen in ‘onredelijke’ mate de overhand zouden hebben, waarbij ze opmerkelijk genoeg in het ongewisse laten hoe dat dan precies zou komen.

Er is ook een pragmatischere verklaring denkbaar voor de opstelling van CDA en GroenLinks. Onder de kiezers zijn er nu eenmaal beduidend meer consumenten, die (in ieder geval op korte termijn) belang hebben bij een lage prijs, dan makers, die belang hebben bij een hoge. Dat ze de toch al gehavende culturele sector nog verder onder druk zetten door de onderhandelingspositie van kunstenaars structureel te ondergraven, vinden beide partijen blijkbaar van ondergeschikt belang.