Gepubliceerd op: maandag 21 februari 2011

Anselm Kiefer – ‘Zwarte vlokken’ van Celan – ‘Wit roet’ van Huygens

Benno Barnard in zijn wekelijkse column op Knack:
“Maar een van de weinige schilderijen die ik onmiddellijk begreep, als dat het woord is, was het waarlijk ontstellende Schwarze Flocken, gemaakt bij het gelijknamige gedicht van Celan. De brochure in mijn hand fluisterde gedienstig: ‘Een loden boek in het midden van een desolaat, besneeuwd landschap. Een boek met een loodzware inhoud: uit het boek stromen versregels uit het gedicht “Schwarze Flocken” (…).’
Celans beroemdste holocaustgedicht heet ‘Psalm’ en begint met de woorden ‘Schwarze Milch der Frühe trinken wir’. Zwarte melk – dat is het soort modernistische beeldspraak dat als een kat door de straten van Czernowitz zwierf; je treft het ook aan in een gedicht van Celans stadgenote Rose Ausländer. Zei ik modernistisch?  Huygens verzon drie eeuwen eerder al een soortgelijke contradictio in adjecto: ‘wit roet’ voor sneeuw. Zo hadden gedicht en schilderij ook kunnen heten.”
>> Lees de volledige column van Benno Barnard én het gedicht van Celan in Nederlandse vertaling op Knack.

(Opmerking via Erik de Smedt:  “Celans beroemdste holocaustgedicht heet ‘Todesfuge’“)

De Kiefertentoonstelling loopt nog tot 27 maart in het Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen. Meer links en filmpjes over Kiefer vind je hier. De recensent van De Witte Raaf was minder in de wolken van de Kiefertentoonstelling in Antwerpen.

In onderstaand filmpje uit 1991 praat Anselm Kiefer over het kernthema van zijn werk:  het verleden van Duitsland.

Over de auteur