‘de dag is een zalmroze knoop uit een tube’
uit ‘so böse wie noch nie I’, Els Moors

Een dag, zo’n hele dag vol ervaringen en mogelijkheden, wordt gereduceerd tot een enkel beeld, en bloeit tegelijk open in vergelijkingen.

Gaat het hier om een enkele dag, of om alle dagen? Gaat het misschien om een ‘voorbeelddag’, een ‘specimen day’ zoals Virginia Woolf dat noemde: een doorsnee dag waarmee alle andere dagen zich vergelijken laten? De rest van het gedicht biedt geen uitsluitsel. Zoals zoveel in de poëzie van Els Moors lijkt elke regel in eerste instantie concreet en scherp, en tegelijk volkomen open. De gedichten lijken in het diffuse licht van een continue maar onvoorspelbare dreiging te liggen.

Het begint met die dag. Maar dag is niet wat hij is, hij is iets anders. Hij wordt vergeleken met iets wat uit een tube komt. Wat komt er uit de tube? We komen er niet achter, want direct wordt het vergeleken. De vorm ervan lijkt op die van een knoop en de kleur lijkt op het roze van zalm. Ik denk dat het gaat om de ronde gladde bovenkant van wat er uit de tube komt, als het zich net naar buiten welft, maar het kan ook een verknoopte sliert roze spul zijn.

De regel kabbelt in regelmatige een beweging van drie lettergrepen, de klemtoon telkens in het midden. ‘de dag is’, ‘een zalm ro’, ‘ze knoop uit’, ‘een tube’. Aanvankelijk lopen de woorden met het metrum mee, maar dan beginnen ze erlangs te schuiven, om bij ‘een tube’ weer met het metrum samen te vallen. De klanken zijn opvallend uiteenlopend en zijn opener naar het einde.

Het lijkt slordig, vergelijkingen binnen een vergelijking, een draaikolk aan vergelijkingen. Zeker bij een dichter als Els Moors, die zuinig omspringt met vergelijkingen. Het lijkt of ze de regel niet onder controle heeft. Maar ze zitten zo in elkaar gedraaid dat de gestapelde vergelijkingen toch een enkel, concreet beeld opleveren.

En zo begint de dag: je ziet nog wazig, je gedachten lopen nog door elkaar, je weet nog niet wat het worden gaat met die dag. Je kijkt in de spiegel en pakt een tube. Foundation, tandpasta. Je draait hem open.

Elke week onderzoekt Han van der Vegt hier de geschreven en ongeschreven regels van de Nederlandse poëzie.