Gepubliceerd op: donderdag 7 maart 2013

De schrijfacademie van Javier Marías

Of schrijven te leren is, daar zijn de meningen over verdeeld. Er zijn steeds meer cursussen en opleidingen waar je het ‘vak’ – toch maar even tussen aanhalingstekens – kunt leren. Maar ook hier ligt de nadruk toch vooral op het doen. Veel schrijven en uitproberen, je verhalen laten lezen, erover praten met andere schrijvers en kritische lezers. Schrijven leer je niet door er hard en lang over na te denken, dat is zeker.

Af en toe kom je een mooie tip tegen van een schrijver die in de praktijk heeft laten zien er het nodige vanaf te weten. Ian McEwan kreeg een tip van Philip Roth: ‘Philip Roth once said to me years ago when he took an interest in me as a young writer: you’ve got to write as if your parents are dead.’ Een prachtig advies, want de beste literatuur is inderdaad schaamteloos. Philip Roth zelf is een goed voorbeeld.

Het advies van de Spaanse schrijver Javier Marías, dat vorige week zaterdag in The Guardian stond, is praktischer (en je ouders mogen gelukkig gewoon blijven leven). ‘If I ever had my own creative writing school I would only admit people who could translate, and I would make them do it over and over again. If you’re capable of rewriting in a different language something by Conrad or Sterne then you learn a lot.’

Ondanks al het vertaalwerk duurde het vier romans voor Marías zijn vorm had gevonden. En hier stuiten we op een probleem waar schrijvers zelf weinig aan kunnen doen: je moet de kans krijgen je te ontwikkelen. Marías vraagt zich af of hij in de huidige tijd een uitgeverij had kunnen vinden met voldoende vertrouwen en geduld. ‘The impatience of the publishing world today might mean that I wouldn’t have been given the chance to get that far. So many worthwile writers must have been lost because of this impatience. The change has been brutal.

Misschien kunnen ook uitgevers iets van Marías leren.

Over de auteur