Günter Grass – enkele wijze stemmen
Het zou me niet verbazen als de Günter Grass-affaire – of moeten we zeggen het Grass- strovuur – al even snel uitdooft als ze een paar dagen geleden is opgelaaid. Wijze, verstandige stemmen waren vooral die van Arnon Grunberg en Salman Rushdie. Grunberg had het vandaag op zijn blog over ‘A stupid reaction to a bad and probably malicious poem’ met betrekking tot het besluit van Israël om Grass persona non grata te verklaren. Ook de reactie van Reich-Ranicki in de FAZ (zie Knack), die het gedicht van Grass ‘gemeen’ noemt, vindt Grunberg maar zus en zo: “Perhaps vicious, most probably stupid.” en hij besluit “But lots of the reactions on this affair can be labeled “Theater of the Absurd”.”
Een andere kordate, wijze stem was die van Salman Rushdie. Hij keerde zich vooral tegen de persoonlijke aanvallen op het SS-verleden van Grass: “To be a conscript in the Waffen SS is not to be a Nazi. To be the author of the Tin Drum is to merit great honnor.” (zie de tweets van Rushdie.)
Huub Beurskens vond het gedicht geen gedicht:
“(…) dit ‘gedicht’ van Günter Grass is helemaal geen gedicht, het doet zich alleen maar voor als gedicht. Zet de zinnen ‘normaal’ doorlopend achter elkaar en je houdt een soort ingezonden brief over, gesteld in het typisch gewrochte Duits, geschikt voor het kwellen van examenleerlingen op de Nederlandse middelbare scholen. Geen moment mis je de mogelijkheid van het enjambement of van wat dan ook dat typerend zou kunnen zijn voor een gedicht. Inhoud en strekking van de tekst worden er werkelijk geen greintje anders door.”
“Grass’ tekst (een gedicht is het zeer zeker niet) bevat kritiek op het complex Israël dat bestaat uit de regering en de instituten van Israël en de inwoners die zich ten volle als Israëlieten beschouwen, alsmede de mensen buiten Israël die Israël steunen. Aanmerkingen op het complex Israël zijn taboe, dat had Grass kunnen weten. En dat wist hij ook. Hij wist het donders goed. Toch heeft hij zijn tekst openbaar gemaakt. Een provocatie dus. Omdat Günther Grass vindt dat het anders moet. Iets moet anders.”